در این مقاله در مورد بیماری های شایع و نادر ولی بالقوه کشنده ناشی از ارتفاع در کوهنوردان توضیحاتی داده خواهد شد.

بیماری های ناشی از ارتفاع در کوهنوردان شامل:

۱. سندرم حاد کوهستان
۲: ادم و تورم ریه در ارتفاع بالا
۳. ادم و تورم مغزی در ارتفاعات بالا

دو مورد آخر بالقوه کشنده بوده و ناشی از ادامه یافتن بیماری سندرم حاد کوهستان در کوهنوردانیست که علی رغم داشتن علائم بیماری به صعود خود ادامه می دهند.

بیماری اول :

سندروم حاد کوهستان :

معمولاً در ارتفاع بیشتر از سه هزار متری علائم این بیماری شامل سردرد، تهوع ،استفراغ، گیجی، خستگی و بی خوابی ظاهر می گردد.
علائم خفیف کشنده نیست ولی در کیفیت صعود ورزشی و لذت بردن از آن تاثیر گذار است .
خوشبختانه این بیماری قابل پیشگیری بوده و برنامه ریزی مناسب قبل از سفر می تواند عوارض و مرگ و میر ناشی از آن را کاهش دهد .

مهمترین عامل در پیش بینی و پیشگیری از بیماری، برنامه صعود شامل تعیین سرعت صعود در هر روز و ارتفاع محل بیتوته و خواب کوهنورد است.
دستورالعمل: شامل حداکثر ۵۰۰ متر صعود در ارتفاعات بالای ۳۰۰۰ متر (۱۲۰۰۰پایی) برای هر شب است .

همچنین کوهنوردان حداقل یک شب در ارتفاعات متوسط بین ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ متر قبل از صعود به ارتفاعات بالاتر را جهت هم هوایی بیتوته کنند و در صورت صعود ۱۰۰۰ متری در هر روز ، دو روز متوالی را در همان ارتفاع بخوابند .
این برنامه جهت سازگاری و ایجاد پاسخ های فیزیولوژیک اقلیم سازی در کوهنوردان ضروری است…

ری ادم (ورم)ریه ناشی از ارتفاع:

این بیماری بالقوه کشنده بوده ناشی از تداوم سندرم حاد کوهستان است که فرد کماکان به صعود ادامه داده و دچار آسیب و علائم ریوی میگردد،معمولا در مواردی که صعود و نزول مکرربالای ۱۲۰۰۰ هزار پا (ارتفاع بیش از۳۰۰۰ متر ) دیده میشود .
✅ افرادی که پس از وارد شدن به ارتفاعات بالا ،تمرینات بدنی شدید را به سرعت شروع میکنند استعداد بیشتری برای ابتلا به ادم ریه دارند.

✅ علائم شامل تنگی نفس در حضور صداهای ریوی غیر طبیعی که تحت عنوان کراکل و رال دسته بندی شده و ناشی از تجمع آب و مایعات در بافت ریه میباشد.

✅ درمان : شامل رفتن به ارتفاعات پایین تر همراه با اکسیژن درمانی و کیسه های پرتابل اکسیژن پرفشار و دارو درمانی توسط پزشک تیم است .

✅ بیماری ادم(ورم مغزی)در ارتفاعات بالا:
به علت تداوم سندرم حاد کوهستان ایجاد شده و علاوه بر علائمی هم چون سردرد بی خوابی تهوع و خستگی ،فرد دچار عدم تعادل،تلوتلو خوردن و تغییرات وضعیت ذهنی و اختلال در محاسبات تشخیصی مکان و زمان شده و در صورت عدم درمان منجر به مرگ میگردد.

✅ در صورت ابتلا فرد ،بیماری غیرقابل برگشت و با آسیبهای دائمی مغزی و مرگ همراه است.
✅ درمان شبیه به درمانهای انجام شده در ادم ریوی است .

✅ برای مصرف داروهای پیشگیری و یا درمان بیماری کوهستان و دوز مصرفی داروها حتما با پزشک متخصص اسپورت یا پزشک تیم پیش از سفر مشورت نمایید.

✅ رژیم غذایی پرکربوهیدرات توصیه میگردد زیرا موجب افزایش تولید دی اکسیدکربن شده که خود منجر به افزایش تهویه تنفسی و اشباع بیشتر خون شریانی میگردد.

✅ درمان کم خونی و استفاده از آهن برای تقویت هموگلوبین ضروریست .

✅ در حین صعود،مایعات به میزان حداقل ۳ تا ۴ لیتر در روز کاملا شفاف بدون کافیین و الکل مصرف گردد.

✅ مشاوره پزشکی جهت تعیین ریسک فاکتور های بیماریهای قلبی عروقی جهت صعود به ارتفاعات را جدی بگیرید …

✅ با رعایت پروتکل های فوق سالم صعود کنید و سالم برگردید

نویسنده :  دکتر زهرا کامران – متخصص پزشکی ورزشی