انحراف جانبی ستون مهره‌ها

در این عارضه یک شانه می تواند بالاتر یا پایین تر از شانه دیگر قرار گیرد.
همچنین ممکن است استخوان کتف به سمت عقب ّبرآمده شود. لگن از حالت موازی خارج شده و یک سمت لگن،بالاتر ازسمت دیگر قرار می گیرد. اصولا بدن به یک سمت متمایل است.

شیوع

اسکولیوز معمولا قبل از ١۴ سالگی نمایان می شود و میزان شیوع آن ١/٩ درصد است. بیشترین شیوع را در دوران نوجوانی داشته و میزان شیوع آن در دختران پنج برابر بیشتر از پسران است.

انواع/علل

اسکولیوز وضعیتی(عملکردی)

این نوع اسکولیوز در بچه های مدرسه به علت تکرار وضعیت های غلط ایجاد می شود.ضعف عضلات ستون فقرات همراه با نشستن طولانی مدت باعث وارد آمدن فشار بیشتری بر روی مهره ها می شود.

قرار گرفتن کودک در وضعیت های صحیح به علت ضعف عضلانی، مشکل بوده و بنابراین با تکیه دادن بر روی یک طرف،نشستن را برای خود راحت و قابل تحمل می سازد.

وقتی بچه بند کیف خود را روی شانه چپ می اندازد برای لیز نخوردن بند کیف،شانه خود را بالاتر نگه داشته و در این حالت تمایل ستون فقرات برای انحنا به سمت چپ زیاد می شود.

بچه هایی که به طور دائم فعالیت های کاری یا تفریحی نامتعادل انجام می دهند در معرض بهم خوردن توازن قوای عضلانی هستند که می تواند موجب انحنای فقرات به طرفین شود و وقتی وضعیت های مختلف ستون فقرات بطور عادت به یک سمت انحنا پیدا کند؛این مساله قابل توجه بوده و باید برای جلوگیری از ایجاد اسکولیوز زودرس به پیشگیری و اصلاح آن پرداخت.

اسکولیوز ساختاری(ساختمانی)

در این نوع اسکولیوز ستون فقرات خاصیت انعطاف پذیری خود را از دست داده و بیمار هر وضعیتی که به خود بگیرد انحراف جانبی ستون مهره از بین نمی رود.این نوع اسکولیوز اغلب به علت تغییر شکل مهره و مشکلات استخوانی مانند پوکی استخوان ایجاد می شود.
تنها راه درمان این نوع از اسکولیوز جراحی میباشد.

توجه:
70 تا 90 درصد اسکولیوز ها از نوع قابل اصلاح هستند و در این نوع،اغلب انحنا ها 18-24 ماه بعد از تشخیص به طور کامل اصلاح میشوند.

◀️ وقتی شدت انحراف ستون مهره کمتر از 20 درجه است یا سن کودک نزدیکِ سن بلوغ است پزشک فقط بیمار را تحت نظر گرفته و درمانی انجام نمی دهد.
در این موارد پزشک هر 3 تا 6 ماه از بیمار عکس برداری کرده و میزان قوس را اندازه گیری میکند تا اگر قوس شدید تر شد،درمان مناسب را انجام دهد.

◀️ اگر شدت قوس ستون مهره ها بین 45-25 درجه باشد و کودک هنوز در حال رشد باشد پزشک از بریس استفاده می کند.
هدف از استفاده از بریس، این است که تا کامل شدن بلوغ فرد از بیشتر شدن شدت قوس جانبی ممانعت به عمل آید.
بریس باید تا پایان بلوغ پوشیده شود و در آن زمان در یک بازه زمانی 12-6 ماه کم کم کنار گذاشته شود.

◀️ اگر شدت قوس ستون مهره بیش از 45 درجه باشد و کودک در حال رشد باشد پزشک معالج ممکن است به عمل جراحی اقدام کند.

◀️ در قوس های بیش از 50 درجه حتی وقتی سن رشد کودک کامل شده است ممکن است عمل جراحی انجام شود.

◀️ در مواردی هم که علی رغم استفاده از بریس شدت انحراف جانبی ستون مهره همچنان رو به افزایش است هم از عمل جراحی استفاده می شود.

نویسنده : عاطفه نوروزی کارشناس حرکات اصلاحی